Erişilebilir Web Sitesi
Engelsiz Bir Yaşam için Erişilebilir Web Sitesi
Bir web sitesinin, mobil uygulamanın ya da dijital bir belgenin; engelli kullanıcılar ile yaşlı bireyler de dahil olmak üzere herkes tarafından kolayca kullanabileceği şekilde tasarlanması ve geliştirilmesi, Web erişilebilirliği olarak tanımlanır. Engelli bireylere, dijital cihazlar ve web içerikleri ile başarılı bir şekilde etkileşime girmeleri için yardımcı olan çok sayıda yardımcı yazılım ve donanım aracı mevcuttur.
Erişilebilirlik standartları tarafından belirlenmiş olan; duyma engelli bireylerin içerikleri okuma ve anlayabilmeleri için altyazılar, görme engellilerin web sitesindeki içerikleri anlayabilmesini sağlayan ekran okuyucular ve görselleri anlayabilmeleri için alternatif metinler, renk körü olanlar için uygun web sayfası tasarımı gibi unsurlar, yasal mevzuatlarla zorunlu kılınmıştır.
Web Erişilebilirlik İlkeleri
Kısaca WCAG olarak ifade edilen Web Erişilebilirlik İlkeleri; web içeriklerinin görsel, işitsel, fiziksel ve konuşma gibi çok çeşitli engelleri olan bireyler için daha erişilebilir olmasını hedefliyor. WCAG 2.1’de, herhangi biri sağlanmadığında engellilerin web sayfalarını kullanamayacağı ifade edilen 4 adet web erişilebilirlik ilkesi bulunuyor. Bunlar:
- Algılanabilirlik: Kullanıcı arayüz bileşenleri ve bilgiler, kullanıcılara algılayabilecekleri şekilde sunulmalıdır.
- İşlem Yapılabilirlik: Navigasyon ve kullanıcı arayüzü bileşenleri kullanılabilir olmalı
- Anlaşılabilirlik: Hem kullanıcı arayüzü işlemleri hem de bilgiler anlaşılabilir olmalı
- Sağlamlık: Yardımcı teknolojiler de dahil olmak üzere içerikler, pek çok kullanıcı yazılımı tarafından algılanabilecek seviyede sağlam olmalı
Web Erişilebilirliği Neden Önemli?
Engelli bireyler için dünyaya açılmanın en önemli adımlarından biri, web erişilebilirliğidir denebilir. Bu yüzden erişilebilirliğe uygun sistemlerin kullanılması, pek çok açıdan son derece önemlidir. Özellikle içinde bulunduğumuz dijital dönüşüm çağında,
- İnsani haklar,
- Hızla gelişen ve değişen teknoloji,
- Yasal birtakım düzenlemeler,
- Pazar alanını genişletmek ve
- Her bireye hitap edebilmek gibi pek çok unsurdan dolayı dijital erişilebilirlik, çok önemli bir gerekliliktir.
Erişilebilirlik Testleri
Erişilebilir web sitesi, tasarım sonrasında ilk olarak NVDA ve JAWS gibi ekran okuyucu programlar aracılığı ile test edilir. Bu programlar sayesinde görme engelli bireyler, web sitelerinde daha rahat dolaşabilir ve siteyi daha işlevsel kullanabilir hale gelirler.
Yardımcı programlar aracılığıyla test edilen erişilebilir web siteleri, görme engelli kullanıcılar tarafından da mutlaka test edilmelidir. Testi gerçekleştirecek görme engelli bireyler web sitesine, site içeriğine ve fonksiyonlarına tam olarak hakim olmalıdır.
